Instytut Rozwoju Gospodarczego powstał w 1972 roku jako międzywydziałowa placówka naukowo-badawcza. Celem działania Instytutu była integracja badań o charakterze teoriopoznawczym, metodologicznym i empirycznym, prowadzonych przez pracowników Uczelni. Głównym obszarem badawczym były prace nad programowaniem rozwoju gospodarczego i funkcjonowaniem gospodarki narodowej. Ten kierunek oraz zakres działalności utrzymywany jest w całym okresie istnienia Instytutu.
Badaniami, które wywarły decydujący wpływ na działalność Instytutu w ostatnich latach były prowadzone w latach osiemdziesiątych prace nad źródłami kryzysu gospodarczego w Polsce. Zespół pod kierownictwem L. Balcerowicza prowadził badania nad kompleksową koncepcją reformy gospodarczej. Oddzielną grupę badań tworzyły badania nad problemami wsi i rolnictwa.
W połowie lat osiemdziesiątych zainicjowano pionierskie badanie koniunktury w przemyśle. Z czasem nastąpił istotny rozwój tych badań, zarówno w warstwie metodologicznej, jak i przedmiotowej. Zakres działalności badawczej Instytutu został istotnie poszerzony w latach dziewięćdziesiątych. Rozszerzono przedmiotowy zakres badań, obejmując nimi poza przemysłem, także rolnictwo, budownictwo, handel, gospodarstwa domowe oraz sektor bankowy (obecnie sektor finansowy). Badania koniunktury metodą testu stały się specjalizacją badawczą Instytutu. Instytut prowadzi również systematyczne badania nad syntetycznymi wskaźnikami koniunktury: równoczesnymi i wyprzedzającymi dla całej gospodarki.
Od 1992 roku Instytut wchodzi w skład struktury organizacyjnej Kolegium Analiz Ekonomicznych.
W październiku 2023 r. w Instytucie utworzone zostały dwa zakłady badawcze: Zakład Badań Koniunktury Gospodarczej oraz Zakład Badań nad Wzrostem Gospodarczym.
Wyniki badań publikowane są w seriach wydawniczych:
- Badania okresowe koniunktury gospodarczej i kondycji gospodarstw domowych
- Zeszyty koniunktury w gospodarce polskiej
- Prace i Materiały IRG SGH (seria zawieszona)